Sự khác biệt trong văn hóa ẩm thực Cao Bằng thể hiện ở việc đa dạng trong cách chế biến món ăn và sự kết hợp hoàn hảo giữa các loại gia vị đặc trưng của 11 dân tộc cùng sinh sống trong khu vực. Đặc sản Cao Bằng còn là một ẩn số, tất cả đều đang chờ bạn đến để giải mã và trải nghiệm. Cao Bằng địa điểm không thể nằm ngoài danh sách của những ai đam mê ăn uống.
Vùng đất Cao Bằng không chỉ đẹp về cảnh sắc thiên nhiên hay những giai thoại đi vào lịch sử dân tộc. Mà đâu đó, nơi đây còn sở hữu một loạt danh sách các món đặc sản Cao Bằng độc nhất vô nhị khiến du khách phải chìm đắm trong “biển ẩm thực” núi rừng này. Không để bạn phải đợi lâu hơn nữa, cùng chúng tôi dạo một vòng quanh “bản đồ ẩm thực” của Cao Bằng dưới đây!
Hạt dẻ đặc sản Trùng Khánh Cao Bằng
Hạt dẻ trùng khánh là một thức quà nổi tiếng cho du khách gần xa không thể bỏ qua khi đặt chân đến mảnh đất Cao bằng. Để thấy được sự quy mô của vườn hạt dẻ bạn nên đến Cao Bằng vào tháng 9 – 10 âm lịch hàng năm. Hạt dẻ có thể trồng ở nhiều khu vực khác nhau, nhưng để nói về đặc sản Cao Bằng thì chỉ có hạt dẻ trùng khánh là nổi bật hơn cả.
Hạt dẻ trùng khánh được chế biến ra nhiều loại thức ăn bằng cách luộc, rang, sấy và ninh với chân giò, thịt gà nhưng vẫn giữ được hương vị. Có thể nói hạt dẻ trùng khánh là chân ái khi đến Cao Bằng, hấp dẫn du khách chỉ với một lần nếm thử.
Miến rong Cao Bằng
Một trong những món ngon đặc sản Cao Bằng chắc chắn không thể thiếu sự có mặt của miến rong. Miến dong được làm từ 100% củ dong riềng được trồng trên các sườn núi tại Cao Bằng. Những củ dong được lựa chọn kỹ càng trước khi đưa vào chế biến nguyên liệu, phải là những loại đều, già và to.
Chính vì sử dụng nguyên liệu sẵn có từ thiên nhiên nên trong quá trình sản xuất miến rong không chứa chất tẩy trắng, cũng như chất bảo quản. Nên khi thành phẩm, đó chắc chắn là miến rong với màu sắc và hương vị của tự nhiên. Miến dong cũng là một sản phẩm của đặc sản Cao Bằng được du khách tin tưởng lựa chọn làm quà biếu mang về.
Vịt quay 7 vị tại Cao Bằng
Nếu ai đã từng nghe qua món vịt quay bóng đêm của người miền Nam, thì chắc cũng từng biết đến vịt quay 7 vị của người miền ngoài cụ thể là người Cao Bằng. Sở dĩ chúng có tên gọi là vịt quay 7 vị bởi người Cao Bằng dùng đến 7 loại gia vị khác nhau để ướp món ăn này. Với “bí truyền” nước ướp 7 vị được tẩm ướp công phu trong từng thớ thịt, đã tạo nên một đặc sản Cao Bằng thơm ngon.
Sau khi vịt đã thấm vị, người ta rưới mật ong và giấm lên khắp thân. Vịt được quay trên than củi nỏ, bén lửa đều, có như vậy thì phần da bên ngoài sẽ không bị ám khói, thịt lại giữ được độ mềm, ngọt nhất định. Những món ăn kèm với vịt quay như: rau thơm, bún sợi, xôi, nộm, bánh tráng, thêm rượu ngô Cao Bằng là trọn vẹn nghĩa tình.
Thịt Lợn Chua Cao Bằng
Chỉ với nguyên liệu chín là thịt lợn, bằng sự khéo léo và óc sáng tạo, đồng bào dân tộc Mường đã chế biến được đặc sản thịt lợn chua Cao Bằng vang danh gần xa. Lợn là loài động vật được nuôi rộng rãi ở Cao Bằng, có khi được chăn thả tự do, nên thường ít mỡ, săn chắc hơn so với lợn nuôi nhốt ở đồng bằng. Thịt lợn, sau khi làm sạch và tẩm ướp gia vị vừa ăn, sẽ được lót lá ổi và ủ lên quen trong ống nứa. Sau một thời gian, bạn chỉ việc đem thịt đã lên men vừa đủ ra xào lại và ăn cùng với cơm trắng. Đảm bảo ngon-tuyệt-cú-mèo, cực kỳ “bắt vị” luôn!
Bánh khảo
Bánh khảo là một trong những đặc sản Cao bằng làm quà biếu vào mỗi dịp Tết đến. Hầu như trong bất kỳ gia đình dân tộc Tày, Nùng đều có món bánh khảo truyền thống trên bàn thờ cúng tổ tiên. Bánh khảo thực chất là một thứ lương khô không thể thiếu của người dân tộc ở Cao Bằng vào những ngày đầu năm.
Để làm ra được món bánh khảo đòi hỏi người làm bánh phải thật khéo léo và tỉ mẩn. Chắc vì lẽ đó, mà người Cao Bằng hay nói vui rằng: “người làm bánh khảo khéo chính là một nghệ nhân”. Nguyên liệu làm bánh chủ yếu từ gạo nếp, gạo sau khi vo, phải để khô và xay nhuyễn đến khi bột mịn và để bột “hạ thổ” qua đêm nhằm tạo độ dẻo cho bánh.
Để tạo nên sự đa dạng cho đặc sản Cao Bằng người ta biến tấu bánh khảo với nhiều loại nhân khác nhau như: nhân đậu, nhân thịt mỡ, nhân lạc, vừng. Điều này cũng giúp cho du khách khi đến đây có thể dễ dàng chọn lựa theo sở thích của mình. Không những thế, để giữ được nét văn hóa bánh khảo còn phải được tạo thành hình chữ nhật truyền thống.
Phở chua đặc sản của Cao Bằng
Phở chua Cao bằng là một dạng phở khô, nên các nguyên liệu được chế biến hoàn toàn riêng biệt, khi ăn thì trộn vào chứ không nấu chung như những loại phở khác. Nguyên liệu làm nên món đặc sản Cao Bằng này cũng khá đơn giản và gần gũi: thịt ba chỉ, lạp xưởng, thịt vịt, gan lợn, dạ dày lợn. Sự có mặt của mỗi loại nguyên liệu sẽ làm món ăn thêm hoàn hảo hơn.
Ngoài ra, món phở chua thì không thể thiếu nước sốt – một thành phần vô cùng quan trọng. Chỉ cần phi thơm hành tỏi, cho thêm giấm chua, nước mắm cùng chút bột năng rồi khuấy đều cho đến khi sánh lại là được. Thực khách khi dùng phở chua có thể ăn kèm với rau thơm, húng quế, rau muống, kinh giới…vắt thêm chanh để tô phở thêm thơm ngon tròn vị.
Bò gác bếp Bảo Lâm – Đặc sản Cao Bằng không thể bỏ qua
Bò gác bếp không còn là cái tên xa lạ với du khách khi đến đây vì đã quá nổi tiếng tại Cao Bằng. Món ăn này được nhiều người biết đến bởi những lát thịt thơm ngon, độ cay vừa phải, với các gia vị chỉ nơi đây mới có. Trong bữa ăn có bò gác bếp và thêm một chút men rượu cay cay thì tuyệt vời hết nấc. Bạn có thể dễ dàng bắt gặp bò gác bếp ở các phiên chợ hay những điểm du lịch nổi tiếng tại Cao Bằng. Giá chỉ dao động từ: 750.000đ – 850.000đ.
Trám đen
Trám đen được trồng ở nhiều nơi nhưng phổ biến nhất vẫn là ở Cao Bằng. Với điều kiện đất đai, rừng núi, khí hậu mát mẻ phù hợp. Trám đen ở đây được phát triển tốt và mang hương vị đặc trưng của vùng núi cao này. Mùa thu hoạch trám đen từ tháng 9 đến tháng 10, đây là thời điểm thích hợp cho bạn tham quan.
Trám đen được biết đến không chỉ là món ăn ngon mà bên cạnh đó còn có rất nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe.
Bánh bò
Trong tâm thức của những đứa trẻ sinh ra và lớn lên ở mảnh đất Cao bằng, thì “hương vị quê nhà” không chỉ có bánh cuốn nóng hổi, xôi ngũ sắc. Mà đâu đó còn là miếng bánh bò vàng ươm vị mật ong, vị ngọt thanh mộc mạc của bánh khiến thực khách phải mê mẩn. Chắc chắn sẽ không làm du khách thất vọng.
Nguyên liệu chủ yếu để làm bánh bò gồm: gạo tẻ, men, đường phên. Bánh bò dai, xốp có vị ngọt thanh của đường phên và mùi thơm nhẹ của men, lượng men cho vào bánh vừa đủ, nên tạo cảm cảm giác kích thích tiêu hóa và ngon miệng. Nếu có dịp đến và thưởng thức đặc sản Cao Bằng bạn không nên bỏ qua món bánh bò thơm ngon này đâu nhé.
Bánh Gai
Bên cạnh bánh khảo, bánh gai cũng là món ngon Cao Bằng khiến du khách ăn một lần rồi nhớ mãi. Loại bánh này được làm từ gạo nếp thơm, gói trong lá chuối. Bánh có màu xanh đen, vị ngọt thanh và hương thơm tự nhiên từ nhân đậu xanh trộn đường. Tương truyền rằng vào đầu thế kỷ X, trong thời kỳ chống giặc Tống xâm lược, đồng bào nhân dân Cao Bằng đã gói bánh gai rồi xâu thành từng cặp đeo bên người cho các các chiến sĩ mang theo ra trận. Vậy nên bánh gai Cao Bằng còn có tên gọi Pẻng Tải – nghĩa là bánh đeo. Nếu khi xưa, người ta chỉ làm bánh gai vào dịp rằm tháng Bảy, lễ Tết hoặc cúng tổ tiên thì ngày nay, du khách có thể tìm thấy món ngon này tại hầu hết các cửa hàng đặc sản Cao Bằng.
Rau dạ hiến
Từng cọng rau xanh mơn mởn vươn lên từ những vách đá, chắc chiu tinh túy của đất trời tự mình tạo ra vị ngọt, giòn, hấp dẫn thực khách mỗi khi đến Cao Bằng. Đây là thứ rau dại, chỉ cần hái một nắm sau đó rửa sạch là có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như: nấu canh, nhúng lẩu, xào với thịt bò, tôm, mực hay trứng đều được. Ngoài ra, rau dạ hiến đặc sản Cao Bằng còn có tác dụng chữa bệnh rất tốt, nên được du khách lựa chọn làm quà biếu mang về cho người thân khi đến đây du lịch.
Bánh áp chao đặc sản Cao Bằng
Cao Bằng vào mùa đông có một món ăn rất đặc biệt có thể xua tan nhanh cái lạnh của núi rừng. Đây là món ăn thoạt nhìn giống như bánh rán nhưng không phải là bánh rán, người dân Cao Bằng gọi là bánh áp chao.
Món ăn này được rất nhiều người Cao Bằng yêu thích và gây thương nhớ vì sự đơn giản khi đi du lịch nhưng độ ngon không thể tả. Bánh có mùi thơm, giòn bên ngoài và mềm bên trong, mềm bên trong và có vị béo ngậy của thịt. Bánh được ăn kèm với gỏi đu đủ bào mỏng. Vị béo ngậy xen lẫn chua ngọt không thể cưỡng lại được.
Bánh chè lam
Cũng giống như bánh khảo, bánh chè lam cũng được dùng trong những ngày Tết cổ truyền. Bánh chè lam được làm từ những nguyên liệu rất gần gũi như: bột nếp rang, lạc rang, mạch nha và gừng. Hương vị của bánh là sự kết hợp hài hòa giữa vị dẻo của bột nếp, vị ngọt của mật ong, chút cay cay của gừng, chút bùi bùi của đậu phộng. Bánh chè lam là một loại bánh ngọt truyền thống đặc sản Cao bằng từ bao đời nay.
Lạp xưởng hun khói đặc sản Cao Bằng
Lạp xưởng hun khói có lẽ là món ăn mà du khách không thể bỏ lỡ khi đến Cao Bằng. Món lạp xưởng Cao Bằng được làm từ thịt thăn, thịt vai và thịt mông băm nhuyễn trộn đều với gia vị. Có cả lá móc mật và củ gừng núi tự nhiên, sau đó được bao bởi lòng heo và phơi ngoài nắng 3 ngày nhưng vẫn giữ được độ mềm, dai ngon vốn có.
Nằm khâu
Được biết đến là một đặc sản của các dân tộc vùng núi phía Bắc nước ta. Nằm khâu không chỉ là một món ăn độc đáo mà còn là một nét văn hóa, phong tục không thể thiếu trong những dịp lễ quan trọng trong vùng. Không giống với các món ăn khác, nằm khâu được chế biến từ những nguyên liệu đơn giản nhất nhưng với công thức nấu đặc biệt sẽ cho ra món ăn độc lạ.
Với hương vị thơm ngon, đậm đà trong từng sớ thịt kết hợp cùng độ dẻo của khoai môn và vị ngọt thanh của đường đỏ. Tất cả như hòa quyện vào nhau đã tạo nên một nằm khâu đặc trưng của vùng đất Cao Bằng. Thịt ba chỉ là nguyên liệu chính tạo nên món ăn, nên khâu chọn thịt hết sức quan trọng phải có đủ da, mỡ và thịt nạc.
Thịt 3 chỉ phải qua 2 lần sơ chế là chiên giòn và sau đó đem hấp chung với khoai và gia vị. Có như vậy, thì thịt mới thấm đều và khi ăn sẽ mềm, thơm và đậm đà. Món ăn đặc sản Cao Bằng mà bất kỳ du khách nào khi thử qua đều muốn được thưởng thức lại.
Thạch đen đặc sản Cao Bằng thơm ngon
Thạch đen Cao Bằng là một trong những món ngon dân dã quen thuộc với người dân bản địa tại đây. Nếu đã từng đặt chân đến vùng núi này và nếm thử món thạch đen, bạn sẽ không thể nào quên được hương vị thơm ngon, bổ dưỡng của món ăn này. Không chỉ thanh mát mà còn là một món ăn bổ dưỡng có tác dụng chữa các bệnh như: giải độc, giải nhiệt. Đặc biệt trong ngày hè nóng nực mà được một bát thạch đen thì quả là điều tuyệt vời.
Thạch đen được làm từ loại cây cùng tên, được trồng nhiều ở huyện Thạch An. Ít ai biết rằng thạch đen vốn là một loại dược liệu, có tính mát, vị ngọt, có tác dụng ổn định huyết áp, chữa cảm mạo, đau nhức xương khớp.
Trà Giảo Cổ Lam
Giảo cổ lam là loại thảo dược sinh sống tập trung tại vùng đồi núi phía Bắc. Uống trà giảo cổ lam có thể cung cấp cho cơ thể nhiều loại vitamin và khoáng chất quý hiếm như flavonoid, saponin, kẽm, selen, manga, phốt pho, sắt… Theo nhiều ghi chép, trà giảo cổ lam còn được dùng ở hoàng cung vào thời xa xưa, với mục đích kéo dài tuổi thọ, tăng cường sức khoẻ và nhuận sắc cho hoàng thất. Tại Cao Bằng, bạn có thể mua trà giảo cổ lam dạng túi lọc, sấy khô hoặc sấy lạnh. Chắc chắn người lớn tuổi trong gia đình sẽ rất thích món quà tặng từ Cao Bằng đầy tâm ý này đấy.
Đến với Cao Bằng bạn không chỉ ngắm được khung cảnh núi non hùng vĩ, mà còn thưởng thức được vô vàn món ngon tại đây. Vừa rồi chúng tôi đã cùng bạn điểm qua top đặc sản Cao Bằng và còn nhiều món ăn khác đang chờ bạn đến trải nghiệm. Cao Bằng mảnh đất đáng để bạn ghé thăm một lần, hãy tạo thêm nhiều kỉ niệm đáng nhớ cho chuyến đi tại đây nhé!